Skansen w Janowcu

W parku krajobrazowym obok zamku powstał skansen budownictwa drewnianego z kilkoma budynkami przeniesionymi z terenów Lubelszczyzny. Dom mieszkalny z lat 20. XX wieku i kilka budynków gospodarczych, jak stodoła czy lamus z wozownią, gdzie można obejrzeć kolekcję starych bryczek. Dworski spichlerz z Podlodowa mieści wystawę etnograficzną.

Prawdziwą ozdobą skansenu jest piękny barokowy dwór z Moniaków uratowany przed całkowitą zagładą. Przewieziony w elementach został tu na nowo złożony i teraz możemy w nim podziwiać wnętrza typowego domu szlacheckiego. W barokowym dworze z XVIII wieku znajduje się stała wystawa wnętrz domu ziemiańskiego. Szczególnie cenną pamiątką jest komplet mebli (tzw. salonik) utrzymany w stylu Księstwa Warszawskiego; cenny, ponieważ jest jedyną pozostałością z wyposażenia dworu jeszcze sprzed II wojny światowej. Podobnie jest w przypadku obrazów, tu wyróżnia się "Święta Rodzina z żebrakiem" z końca XVII wieku pędzla nieznanego malarza włoskiego. W historię dworu wprowadza portret Tadeusza Dąbrowskiego z 1942 r. autorstwa Antoniego Michalaka.

Układ ekspozycji oddaje przeznaczenie pokoi - jest Sień, Jadalnia, Salon, Pokój Pani Domu, Pokój Pana Domu (z licznymi przedmiotami np. strzelba, związanymi z polowaniami), Biblioteka. Nie pominięto bardziej intymnej strony życia mieszkańców dworu, obok pięknego i rzadkiego dość mebla tzw. pudrezy, są naczynia do mycia się, a także niezbędny wówczas sprzęt, czyli nocnik (fajans z manufaktury w Kole).

Naturalność i bezpretensjonalność ekspozycji sprawia, że istotnie można się tu poczuć jak gość zaproszony do dworu i chodzący po jego pokojach, czekając na gospodarzy, którzy za chwilę się zjawią. Jest jeszcze ogród, niegdyś zamkowy dziś włączony w przestrzeń dworu i integralnie z nim związany. Niewiele dziś pozostało dworów powstałych w XVIII wieku, ten w Janowcu, ocalony przed zupełnym zniszczeniem, wprowadza w tamten czas i przywołuje ducha sarmackiej jeszcze polskości.

Do potrzeb Muzeum dwór zaadaptował architekt Jerzy Kowarski - odbudowa, od przeniesienia poczynając, zamknęła się w latach 1977 - 1986. Na poddaszu urządzono pokoje gościnne, natomiast parter zajęła wystawa wnętrz dworskich. Odtworzenie pierwotnego wyglądu pokojów dworu było oczywiście niemożliwe, podjęto jednak próbę przywrócenia ich atmosfery.

Wiecej informacji dostępnych jest na stronie Muzeum Nadwiślanskiego: https://mnkd.pl/