Zagroda Maziarska w Łosiu

Maziarstwo – fach uprawiany przez niemalże wszystkich mężczyzn we wsi – stało się znakiem rozpoznawczym tej niezwykłej łemkowskiej wsi. Było tak aż do czasu wysiedlenia mieszkańców w ramach akcji „Wisła” w roku 1947. Obszar handlowy maziarzy był niezwykle szeroki i obejmował całą Europę Środkowo-Wschodnią. Zagroda maziarska – niewielkie muzeum – jest wizytówką wsi, fragmentem dawnego świata prezentującego fascynującą historię wsi i maziarstwa. O utworzenie placówki muzealnej w Łosiu wieloletnie starania czynili łemkowscy działacze kultury, lokalni samorządowcy oraz mieszkańcy Łosia.

W 2009 roku Muzeum – Dwory Karwacjanów i Gładyszów zakupiło niezamieszkałą zagrodę w Łosiu z końca XIX wieku, z przeznaczeniem na oddział muzeum pn. „Zagroda Maziarska”. Po gruntownym remoncie obiektów urządzono tu ekspozycję poświęconą historii dawnego zawodu. W skład wielobudynkowej zagrody wchodzą: chałupa, zwana przez Łemków chyżą, wolno stojący budynek gospodarczy (stajnia z wozownią) oraz spichlerz. Zabudowa w Łosiu różni się od innych łemkowskich wsi. Nie dominują tu długie zagrody jednobudynkowe – mieszczące pod jednym dachem część mieszkalną i pomieszczenia gospodarcze. W Łosiu końca XIX wieku budowano wygodne domy mieszkalne i wolno stojące zabudowania gospodarcze.

W 2018 roku zagroda wzbogaciła się o kolejny budynek – przeniesioną z Bartnego chyżę z 1928 roku. Wśród eksponatów znajdują się oryginalne wozy maziarskie. Zagroda oferuje szeroki wachlarz warsztatów i lekcji muzealnych. Organizowane są w niej wystawy, spotkania oraz imprezy plenerowe, z których największą popularnością cieszy się sierpniowe „Święto Maziarzy”.

Źródło: https://skansenova.pl/zagroda-maziarska-w-losiu